«Ενώ ο τρόπος ζωής της νέας μεσαίας τάξης, που αγωνίζεται για αυτο-ανάπτυξη και προσανατολίζεται στην επένδυση στην κοινωνική θέση, είναι φιλόδοξος, οι προοπτικές της νέας κατώτερης τάξης έχουν μειωθεί σημαντικά. Ο τρόπος ζωής της είναι ένας που δομείται από την καθημερινή λογική του κουτσοβολέματος.
Μέρα με τη μέρα και χρόνο με το χρόνο, κάποιος πρέπει με κάποιο τρόπο να τα βγάλει πέρα, να ξεπεράσει και να επιμείνει. Η καθημερινή ζωή των ατόμων στη νέα κατώτερη τάξη ορίζεται επομένως από δύο στοιχεία: την αντιμετώπιση μόνιμων δυσκολιών και τη συνακόλουθη αδυναμία να κοιτάξουν ή να σχεδιάσουν μπροστά.
Σχετικά με το λεγόμενο προλεταριάτο του τομέα των υπηρεσιών, ο Heinz Bude, η Friederike Bahl και άλλοι έχουν δείξει πώς, λόγω μιας σειράς αντιξοοτήτων, αυτός ο τρόπος ζωής οργανώνεται γύρω από τον ταπεινό στόχο της επιβίωσης, της διατήρησης τόσο στη δουλειά (υποθέτοντας ότι κάποιος είναι μισθωτός) και στο σπίτι.
Αυτό το είδος της καθημερινότητας κυριαρχείται από τις «δυσκολίες» που θέλει κανείς να αποφύγει και να ξεπεράσει, αλλά που παρόλα αυτά διαρκώς εμφανίζονται. Εξωτερικά, αυτές μπορεί να φαίνονται σαν μικρές δυσκολίες, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να γίνουν γρήγορα εξουθενωτικές: ασθένειες που κρατούν τους ανθρώπους μακριά από την εργασία, ατυχήματα, απολύσεις, χρεοκοπία, δυσκολία στην πληρωμή ενοικίου, προβλήματα με τα παιδιά στο σχολείο κ.λ.π.
Από αυτή την μινιμαλιστική προοπτική, ο επιθυμητός αλλά μη ρεαλιστικός στόχος είναι να επιτευχθεί μια ζωή απαλλαγμένη από υπαρξιακά απειλητικά περιστατικά. Σε αυτήν την κατάσταση των μειωμένων προοπτικών, τα μακροπρόθεσμα σχέδια αυτοπραγμάτωσης και η ιδέα της αξιοποίησης όλων των πτυχών της ζωής φαίνονται αδιανόητα, ακόμη και υπερβολικά. Αντιθέτως, κάποιος προχωρά από πρόβλημα σε πρόβλημα και ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός του δεν πραγματοποιείται.
Αυτή είναι μια ζωή με βραχυπρόθεσμες εκ τούτου αντιδράσεις, και αφήνει ελάχιστα έως καθόλου περιθώρια δημιουργίας και εκπαίδευσης, ενώ το κοινωνικό δίκτυο που αναπτύσσεται είναι επίσης περιορισμένο. Κατά μία έννοια, η ζωή είναι συχνά στα όρια της υπερβολικής πίεσης.
Κεντρικό ρόλο στην κυριαρχία αυτού του τύπου ζωής δεν παίζει η αυτοπραγμάτωση ή οι επενδύσεις στο κύρος, αλλά η αυτοπειθαρχία – μια πολιτιστική κληρονομιά της παλιάς μεσαίας τάξης και του βιομηχανικού εργατικού δυναμικού της που, αν και διαιωνίζεται από τη νέα κατώτερη τάξη, δεν είναι πια ένα σημάδι υπερηφάνειας. Η αυτοπειθαρχία δεν σκοπεύει πλέον στην επίτευξη ενός αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου ή ίσως ακόμη και την «άνοδο στις βαθμίδες». Τώρα είναι απλά απαραίτητη για να διαχειριστείς την καθημερινότητα και να αποφύγεις να πέσεις πιο χαμηλά.»
Απόσπασμα από την «Κοινωνία των Μοναδικοτήτων», του Andreas Reckwitz, Ιούνιος 2020
Τα αιτήματα που προκύπτουν από αυτή την γλαφυρή περιγραφή, της ζωής του 65% των Ελλήνων, είναι:
– Αξιοπρεπείς μισθοί σε σταθερές, αντί για επισφαλείς εργασίες, με διασφαλισμένα τα δικαιώματα του εργαζόμενου, ιδιαίτερα στις δύσκολες στιγμές όπως στο ατύχημα και την ασθένεια, και στις χαρούμενες όπως η εγκυμοσύνη
– Πρόνοια του κράτους για ίσες ευκαιρίες για όλα τα παιδιά, σε μια δημόσια παιδεία υψηλών προδιαγραφών, που δεν θα αφήνει κανένα παιδί πίσω. Δωρεάν και επαρκής ενισχυτική διδασκαλία.
– Ισχυρό δωρεάν δημόσιο σύστημα υγείας που θα μπορεί να αντιμετωπίσει, με την πιο σύγχρονη επιστημονική μέθοδο, κάθε ασθένεια και ατύχημα, έγκαιρα και αποτελεσματικά, αντί για μεγάλη δυσκολία ανεύρεσης χρημάτων για κλινικές ή για την προώθηση μιας εγχείρησης άμεσα σε δημόσιο νοσοκομείο.
– Κοινωνική κατοικία για τους νέους εργαζόμενους και τα νιόπαντρα ζευγάρια με χαμηλό ενοίκιο, αντί για ξεπαράδιασμα των γονεών τους.
– Αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας της αγοράς, που ροκανίζει τον μισθό λίγο αφού κατατεθεί.
– Σύγχρονα και ασφαλή μέσα συγκοινωνίας, που δεν θα παίζουν κορώνα γράμματα τις ζωές των επιβαινόντων.
– Ακύρωση πλειστηριασμών και ρύθμιση χρεών για την πρώτη κατοικία, το πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο κάθε Έλληνα.
Για να μπορεί το 70% των Ελλήνων, εκτός από το να νομίζει, να ανήκει πράγματι στην μεσαία τάξη!
Για μια ζωή χωρίς συνεχή και αφόρητη πίεση, αλλά αντίθετα την δυνατότητα να κάνει κάποιος όνειρα βελτίωσης της ζωής του και προκοπής των παιδιών του, και να είναι σε θέση να τα πραγματοποιεί.
Και για όλους αυτούς που δεν τους αφορά αυτή η περιγραφή, γιατί μπόρεσαν να ανήκουν στο 35% του πληθυσμού που γλίτωσε από την επισφάλεια, μια ευκαιρία να σκεφτούν, αν αυτό που τους αγγίζει την καρδιά και κερδίζει το μυαλό τους, είναι το να χτιστεί ένα κράτος με γερά θεμέλια, και αλληλεγγύη μεταξύ των πολιτών του. Των συγγενών, των φίλων, των γνωστών του, που αναγνωρίζει στην περιγραφή του Andreas Reckwitz.
Στις 21 Μαίου ψηφίζουμε, για μια Ελλάδα με γερά θεμέλια και ανθεκτικότητα στην δυσκολία.
Καλή Εργατική Πρωτομαγιά!
