Η εναρμόνιση καταστατικού με τον Ν.4548/18 ως μέσο νομοθετικού εκσυγχρονισμού των Α.Ε.

Από την 1.1.2019 τέθηκε σε ισχύ το νέο Δίκαιο Ανωνύμων Εταιρειών με το νόμο 4548/2018.

Με παρέλευση μέχρι σήμερα πλέον των 100 χρόνων από την εισαγωγή του νόμου 2190/1920 “ΠΕΡΙ ΑΝΩΝΥΜΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ” , η συνολική ανακαίνιση της βασικής νομοθεσίας για τις ανώνυμές εταιρείες ήταν αναγκαία και προφανής.

Παρά τις επανειληµµένες τροποποιήσεις του Ν. 2190/1920, που έγιναν όχι µόνο για την ενσωμάτωση Ευρωπαϊκών Οδηγιών εταιρικού δικαίου, αλλά και για την βελτίωση του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου, η κατάσταση του νόμου δεν ήταν εκείνη που θα περίμενε κανείς από µια χώρα, που καταπολεμά τη γραφειοκρατία και προσδοκά την ανάπτυξη. Οι διατάξεις του ήταν άτακτα τοποθετημένες, ασυστηματοποίητες και χωρίς πάντοτε εσωτερική λογική και συνοχή. Ορισμένες μάλιστα ήταν γραμμένες στην καθαρεύουσα ,δεν ίσχυαν πλέον ή είχαν απλώς ιστορική αξία και στα ίδια άρθρα πολλές φορές ρυθμίζονταν θέματα ετερόκλητα μεταξύ τους .

Πολλές χώρες σήμερα, ευρωπαϊκές και µη, αντιλαμβανόμενες τη σημασία του παγκόσμιου ανταγωνισμού των δικαίων, φροντίζουν να εκσυγχρονίζουν τη νοµοθεσία τους για τις ανώνυµες εταιρείες, ώστε µε τον τρόπο αυτό να διαφηµίζουν την εγχώρια αγορά και να την καταστήσουν φιλικότερη προς τις ξένες επενδύσεις.

Αυτό ακριβώς επιχειρήθηκε με τον Ν.4548/18 με τις τροποποιήσεις του όπως ισχύουν ως σήμερα. Οι ρυθμίσεις του αποβλέπουν σε µια καλύτερη και αποτελεσματικότερη λειτουργία της εταιρείας, αξιοποιούν την τεχνολογία, βελτιώνουν τη θέση των µετόχων, απλοποιούν την εταιρική «καθηµερινότητα», µε αντίστοιχη εξοικονόμηση κόστους, και εισάγουν καινοτομίες που κρίθηκαν ότι µπορούν να ενδιαφέρουν τον επιχειρηµατικό κόσµο.

Έτσι χαρακτηριστικά με τον Ν4548/18 μειώνεται η κρατική εποπτεία στην εφαρμογή του εταιρικού δικαίου στις Α.Ε., εισάγονται οι «συνδεδεµένοι» τίτλοι,και οι τίτλοι κτήσης µετοχών της εταιρείας (warrants), προβλέπεται η δυνατότητα έκδοσης άυλων τίτλων και από µη εισηγµένες εταιρείες, καταργούνται οι ανώνυμες μετοχές, βελτιώνονται οι τεχνικές µέθοδοι λειτουργίας των οργάνων της εταιρείας, µε ευρύτερη χρήση των εξ αποστάσεως ψηφοφοριών Δ.Σ. και Γ.Σ., εισάγεται η «απεριόριστη» διάρκεια της Α.Ε. ,το Δ.Σ., που καταρχήν πρέπει να είναι τουλάχιστον τριµελές, µπορεί εφεξής για τις µικρές και πολύ µικρές εταιρείας να είναι και µονοµελές, ρυθµίζεται αναλυτικότερα το ευαίσθητο ζήτηµα των παρεχοµένων στα µέλη του Δ.Σ. αµοιβών, προστίθενται νέα δικαιώµατα των µετόχων, μειώνονται σε ορισµένες περιπτώσεις τα ποσοστά επί του κεφαλαίου που είναι αναγκαία για την άσκηση δικαιωµάτων µειοψηφίας, και εισάγονται ένα πλήθος άλλων ρυθμιστικών και διευκρινιστικών διατάξεων σε πολλά αµφισβητούµενα ζητήµατα, όπως π.χ. εκείνα του επιτρεπτού της καταβολής του κεφαλαίου διά συµψηφισµού, του χρονικά µεταβλητού των προνοµίων των προνοµιούχων µετοχών, της δυνατότητας κατάργησης του δικαιώµατος προτίµησης µε απόφαση του Δ.Σ., των καθηκόντων και της ευθύνης των µελών του Δ.Σ., των ελαττωµατικών αποφάσεων του Δ.Σ., της παράστασης στη Γ.Σ. µη µετόχων και του τρόπου ψηφοφορίας στη Γ.Σ., του επιτρεπτού µείωσης κεφαλαίου ή διανοµής κερδών ή διανοµής του προϊόντος της εκκαθάρισης σε είδος αντί σε µετρητά, του επιτρεπτού απόφασης της Γ.Σ. που στηρίζεται σε τροποποίηση του καταστατικού, που αποφάσισε η Γ.Σ. στην ίδια συνεδρίαση κ.λ.π. .

Σύμφωνα με το άρθρο 183 του ν. 4548/2018, με τίτλο “Προσαρμογή καταστατικού και ελάχιστου κεφαλαίου των ανωνύμων εταιρειών”, δίνεται η δυνατότητα στις ήδη υφιστάμενες ανώνυμες εταιρείες να μπορούν να εναρμονίσουν τα καταστατικά τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4548/2018. Το ίδιο άρθρο  όριζε  ότι η απόφαση τροποποίησης του καταστατικού για το σκοπό της εναρμόνισης, μπορούσε να ληφθεί με απλή απαρτία και πλειοψηφία, με την προϋπόθεση ότι η σχετική απόφαση της γενικής συνέλευσης θα είχε ληφθεί μέσα σε ένα (1) έτος από την έναρξη ισχύος του ανωτέρω νόμου, ήτοι μέχρι την 31.12.2019.

Ο νόμος δηλαδή προέβλεπε μέχρι τις 31.12.2019  ευνοϊκές διατάξεις για την εναρμόνιση των καταστατικών. Ωστόσο μέχρι σήμερα ελάχιστες είναι οι Α.Ε. οι οποίες έχουν προβεί στην απαραίτητη εναρμόνιση του καταστατικού τους σύμφωνα με τον Ν.4548/18. Στον Έβρο δε το ποσοστό αυτό φτάνει να είναι κάτω από 30% των υφιστάμενων Α.Ε.. Παρατηρείται δηλ το φαινόμενο οι πριν τον Ν4548/18 υφιστάμενες Α.Ε.  να μην εκμεταλλεύονται τις νέες εκσυγχρονισμένες λειτουργίες των Α.Ε. που επιτρέπει ο νόμος 4548/18 και να υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο καταστατικό τους καταργημένες ή  απαρχαιωμένες διατάξεις αντίθετες στον νόμο, που σε οποιοδήποτε έλεγχο νομιμότητας από το ΓΕΜΗ θα δημιουργούσε καθυστερήσεις και κωλύματα μέχρι τη διόρθωσή τους.

Οι εταιρίες έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στις περισσότερες μεγάλες ιστορικές ρήξεις της κοινωνίας με το παρελθόν. Συμπυκνώνουν μέσα τους τις κοινωνικές αλλαγές της κάθε εποχής , μεταβάλλοντας δραστικά με τον τρόπο λειτουργίας τους και τα προϊόντα που παράγουν την όλη συμπεριφορά των ανθρώπων, ανατρέποντας τις παλιές κοινωνικές ιεραρχίες και υπαγορεύοντας τον ρυθμό της καθημερινής ζωής. Αυτό το πετυχαίνουν μεταξύ άλλων και με την συνεχόμενη νομοθετική εξέλιξή τους. Μία τέτοια νομοθετική εξέλιξη είναι και ο Ν.4548/18, τον οποίο είναι εύλογο και συμφέρον να τον αξιοποιήσει ο Έλληνας επιχειρηματίας και επενδυτής, ο οποίος θα ήθελε να έχει ένα νομοθετικά εξελιγμένο καταστατικό, τον πυρήνα κάθε Α.Ε. ,ως εργαλείο για την επίτευξη των στόχων του.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην Εφημερίδα «Γνώμη»